| Abstract (Turkish): |
Giriş: Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) pandemisinin sınırlandırılmasında yaygın aşılamanın rolü büyüktür. Risk grubunda bulunan sağlık çalışanlarının aşılar ve COVID-19 aşıları ile ilgili bilgi algı, deneyimleri hastalığın kontrolünde önem taşımaktadır. Burada üçüncü basamak bir sağlık kurumundaki sağlık çalışanlarına aşılar ve COVID-19 aşılarıyla ilgili bilgi, tutum, deneyimlerinin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Katılımcılara COVID-19 bilgi düzeyi ve aşı deneyimlerini içeren bir anket uygulandı. Bulgular: Çalışmaya 247 sağlık çalışanı alındı. Demografik veriler Tablo 1’de verilmiştir. COVID-19 enfeksiyonu ve aşıları ile ilgili yeterli bilgiye sahip olduklarını sırasıyla 186 (%75,3) ve 170 çalışan (%68,8) belirtti. Aşıların hastalıklardan koruduğunu 245 (%99,2) katılımcı düşünmekteydi. Aşıların yan etki yapabileceğinin 193 kişi (%78,1) düşünmekte iken COVID19 aşılarında ciddi yan etki riskinin olduğunu 32 (%13) katılımcı belirtti. Pandeminin dünyada yaygın aşılama stratejisi ile sonlanacağını çalışma grubunun 223’ü (%90,3) bildirdi. Bilgi kaynakları sorgulandığında 225 kişi (%91,1) Sağlık Bakanlığı Rehberi, 64 kişi arkadaş (%25,9), 59 kişi sosyal medya (%23,9), 58 kişi basın (%23,5) ve 38 kişi (%15,4) televizyon olarak belirttiler. mRNA aşılarının inaktif aşılara göre daha koruyucu olduğunu düşünenler 235 kişi ile (%95,1) çoğunlukta idi. Katılımcıların çoğu inaktif veya mRNA aşılarında 6 ayda bir rapel gerektiği vurgularken her iki aşıyla iki doz bağışıklamanın yeterli immünite oluşturmayacağını belirttiler. Birinci doz sonrası yan etkiler kadınlarda daha yüksek oranda geç dönemde görüldü (p=0,034). İkinci doz sonrası yaygın ağrı kadınlarda daha yüksek idi (p=0,044). Bir doz mRNA aşısı sonrasında inaktif aşıya göre genel yan etki, lokal ağrı, yaygın ağrı, ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, grip benzeri tablo, halsizlik daha yüksek olarak saptandı (p<0,001). Olgularda ikinci doz aşı olarak ilk doz aşı tipinden bağımsız olarak genel yan etki, lokal ağrı, lokal şişlik, yaygın ağrı, ateş, baş ağrısı, grip benzeri tablo, halsizlik daha yüksek saptandı (p<0,001). Üçüncü doz aşı sonrasında yan etkilerin kadınlarda daha yüksek oranda geç dönemde ortaya çıktı, lokal şişlik, yaygın ağrı, sistemik halsizlik erkeklere göre daha fazla oranda görüldü (sırasıyla p=0,007, p=0,042, p=0,015 p=0,042). Sonuç: Bu çalışmada sağlık çalışanlarında aşıyla ilgili bilgi algı düzeyleri yüksek bulunması katılımcıların çoğunluğunun hekim ağırlıklı olmasıyla açıklanabilir. Yan etkiler daha sıklıkta yeni bir teknoloji ile üretilen ve daha yüksek düzeyde immünojenite geliştiren mRNA aşılarında izlenmiştir ancak hayatı tehdit edici yan etki görülmemiştir. [ABSTRACT FROM AUTHOR] |
